Η επίθεση του Τετ στον πόλεμο του Βιετνάμ

 

Το 1968 ξεκίνησε με ένα γεγονός που σόκαρε παγκόσμια και σε μεγάλο βαθμό έδωσε το «έναυσμα» της αντεπίθεσης στους καταπιεσμένους σε όλο τον κόσμο. Την επίθεση του Τετ στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Το Τετ είναι ο εορτασμός του νέου έτους στο σεληνιακό ημερολόγιο και θεωρείται η μεγαλύτερη γιορτή του Βιετνάμ. Παραδοσιακά η ένταση των συγκρούσεων μειωνόταν τις μέρες των εορτασμών. Εκείνη τη χρονιά, ξημερώνοντας η πρώτη μέρα του Τετ, στις 30 Ιανουαρίου, στρατιώτες του Βορείου Βιετνάμ και του Νοτιοβιετναμέζικου Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου πραγματοποίησαν μια αιφνιδιαστική επιδρομή, έφτασαν μέχρι την Σαϊγκόν, την πρωτεύουσα του Νοτίου Βιετνάμ και κύρια βάση των ΗΠΑ, πολιορκώντας για 6 ώρες την ίδια την αμερικανική πρεσβεία. Μετά από σκληρή μάχη οι αντάρτες απωθήθηκαν από την πρεσβεία στη Σαϊγκόν, αλλά αυτή η επίθεση-σοκ ήταν μόνο η αρχή μιας τεράστιας κλίμακας γενικευμένης αντεπίθεσης των Βιετκόνγκ σε όλο το μέτωπο του πολέμου.

Αντεπίθεση-σοκ
Το σχέδιο της επίθεσης είχε καταστρωθεί ένα χρόνο πριν, από την ηγεσία του Κ.Κ. Βιετνάμ και τον ίδιο τον Χο-Τσι-Μινχ, ηγετική φυσιογνωμία του αγώνα των Βιετναμέζων ενάντια στην Γιαπωνέζικη και έπειτα την Γαλλική κατοχή. Μέχρι το 1968, ο πόλεμος εξελισσόταν κυρίως με τη μορφή ανταρτοπολέμου στην ύπαιθρο. Η επίθεση του Τετ θα ήταν η πρώτη μετωπική σύγκρουση με τον αμερικανικό στρατό και στόχο είχε σε συνδυασμό με εξεγέρσεις μέσα στις πόλεις να βρεθούν οι ΗΠΑ σε θέση άμυνας.
Κατά τη διάρκεια των εορτών, όταν χιλιάδες Βιετναμέζοι πήγαιναν στις πόλεις για να δουν συγγενείς και να γιορτάσουν. Οι Βιετκόνγκ βρήκαν την ευκαιρία και μετέφεραν μυστικά χιλιάδες στρατιώτες μέσα στις πόλεις του Νοτίου Βιετνάμ. Παράλληλα μετέφεραν μαζικά εξοπλισμό τον οποίο έθαψαν σε νεκροταφεία για να τον χρησιμοποιήσουν όταν θα ερχόταν η στιγμή.

Η έκταση της βιετναμέζικης αντεπίθεσης ήταν σαρωτική. Εβδομήντα χιλιάδες στρατιώτες επιτέθηκαν σε 34 από τις 44 περιφερειακές πρωτεύουσες του Νότου, πάνω από 100 στόχοι χτυπήθηκαν ταυτόχρονα, ανάμεσά τους η πρεσβεία των ΗΠΑ στην ίδια τη Σαϊγκόν. Τόσο η Σαϊγκόν, όσο και η ιστορική πρωτεύοσα, η Χούε, καταλήφθηκαν από τους βορειοβιετναμέζους και σε αυτές κυμάτιζαν οι σημαίες του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου.
Το στρατιωτικό επιτελείο των ΗΠΑ είχε πιαστεί στον ύπνο. Κυρίαρχοι λόγοι οι ανάγκες της προπαγάνδας στο Νότιο Βιετνάμ και τις ΗΠΑ που «απαγόρευαν» την οποιαδήποτε εκδήλωση ανησυχίας και λήψης εκτάκτων μέτρων στη διάρκεια του Τετ και η ιμπεριαλιστική και ρατσιστική αλαζονεία που διέκρινε τους επικεφαλείς του «ανίκητου στρατού» των ΗΠΑ στον πόλεμό τους απέναντι στους «κιτρινιάρηδες».

«Πύρρειος» νίκη
Η απάντηση των ταπεινωμένων και πανικόβλητων στρατοκρατών ήταν «μια από τις πιο υστερικές χρήσεις δύναμης πυρός στην ιστορία». Οι διοικητές δήλωναν ευθαρσώς ότι με τις παραδοσιακές μεθόδους αδυνατούσαν να διώξουν τους Βιετκόνγκ από τις πόλεις, δεν είχαν ούτε τους στρατιώτες, ούτε τη στήριξη στις πόλεις για να τα καταφέρουν. Έτσι ακολούθησε ένα καταστροφικό κύμα βομβαρδισμών από αέρος και μια απίστευτη βαρβαρότητα στα πεδία των μαχών. Δημοσιογράφοι που έζησαν τον πόλεμο ισχυρίζονταν πως όσα είδαν ξεπερνούσαν κάθε αγριότητα που είχαν ζήσει στην Κορέα και το Βιετνάμ μέχρι τότε. Η Σαϊγκόν εκκενώθηκε από τους Βιετκόνγκ μετά από 3 εβδομάδες σκληρών μαχών. Η Χούε άντεξε 25 μέρες, με μάχες σπίτι το σπίτι και ανηλεείς βομβαρδισμούς που ισοπέδωσαν το 80% της πόλης. Ολόκληρη η ύπαιθρος κάηκε από τις ναπάλμ για να εξοντωθούν οι βάσεις των ανταρτών.
Η συντριπτική υπεροχή σε όπλα έδωσε τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να απωθήσουν τους Βιετκόνγκ πίσω στις αρχικές τους θέσεις και να σταματήσουν τελικά την επίθεση του Τετ. Οι απώλειες του Βορειοβιετναμέζικου στρατού και του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου ήταν μεγάλες, αλλά οι ΗΠΑ και ο στρατός του Νοτίου Βιετνάμ πλήρωσαν την απόκρουση της επίθεσης με ακόμη πιο βαριές απώλειες.
Πέρα όμως από την στρατιωτική έκβαση, ο συνολικός αντίκτυπος της επίθεσης του Τετ ήταν τέτοιος που ουσιαστικά άλλαξε τη ροή του πολέμου και αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τις ΗΠΑ στο Βιετνάμ.
Μέχρι τον Γενάρη του 1968, το αμερικανικό στρατιωτικό επιτελείο –στηρίζοντας την προεκλογική εκστρατεία του προέδρου Λίντον Τζόνσον- δήλωνε σε κάθε τόνο ότι ο πόλεμος φτάνει στο τέλος του, ότι οι γραμμές των Βιετκόνγκ έχουν αποδυναμωθεί, ότι μικρό κομμάτι του πληθυσμού στηρίζει το Βορειοβιετναμέζικο στρατό και το Απελευθερωτικό Μέτωπο.
Η επίθεση του Τετ διέλυσε στα μάτια της αμερικανικής κοινής γνώμης όλη την προπαγάνδα του Πενταγώνου. Η έκταση της επίθεσης –σε μια χρονική στιγμή που οι Βιετκόνγκ εμφανίζονταν «στριμωγμένοι»- σόκαρε τις ΗΠΑ. Ο κυβερνήτης του Μίσιγκαν, Ρόμνεϊ, δήλωνε πως «αν αυτό που βλέπουμε είναι η αποτυχία των Βιετκόνγκ, ελπίζω να μη ζήσουμε ποτέ μια νίκη τους». Ακόμα και τα αμερικανικά ΜΜΕ εξοργισμένα αναρωτιόντουσαν «τι στο διάολο γίνεται στο Βιετνάμ;».
Παράλληλα, η στήριξη του νοτιοβιετναμέζικου λαού στους Βιετκόνγκ (είναι χαρακτηριστικό ότι δεν βρέθηκε ούτε ένας να ενημερώσει τις ΗΠΑ ή τον στρατό του Νοτίου Βιετνάμ για τη μαζική μεταφορά ανταρτών μέσα στις πόλεις καθώς και ότι τις εβδομάδες που τις πόλεις ήλεγχαν οι Βιετκόνγκ το κλίμα ήταν μια «εορταστική» συνύπαρξη ανταρτών-κατοίκων) διέλυσε μια για πάντα τον μύθο για τον χαρακτήρα του πολέμου ως εμφυλίου ανάμεσα στο «κομμουνιστικό» Βόρειο και το «ελεύθερο» Νότιο τμήμα της χώρας. Έγινε πια ξεκάθαρο ότι το καθεστώς της Σαγκάης ήταν μια διεφθαρμένη δικτατορία χωρίς κανένα λαϊκό έρεισμα, που επιβίωνε μόνο χάρη στην αμερικανική βοήθεια. Ότι ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν μια στυγνή ιμπεριαλιστική επέμβαση των ΗΠΑ ενάντια στον βιετναμέζικο λαό.

Η αρχή του τέλους
Αυτή την εντύπωση, που αύξησε κατακόρυφα την αλληλεγγύη προς τους Βιετκόνγκ, ενίσχυσε και η βάρβαρη στρατιωτική αντεπίθεση των ΗΠΑ. Η στρατιωτική νίκη «με κάθε κόστος» γύρισε μπούμερανγκ στον Λευκό Οίκο. Εικόνες όπως η εν ψυχρώ εκτέλεση με πιστόλι ενός Βιετκόνγκ από τον νοτιοβιετναμέζο διοικητή της αστυνομίας, η σφαγή στο Μάι-Λάι όπου 300 άοπλοι χωρικοί δολοφονήθηκαν από τους πεζοναύτες, οι δηλώσεις του αμερικανικού επιτελείου ότι «έπρεπε να καταστρέψουμε την πόλη για να την σώσουμε» έκαναν τον γύρο του κόσμου. «Μπήκαν» στα σπίτια των αμερικάνων και προκάλεσαν οργή ενάντα στον πόλεμο. Η προπαγάνδα ήθελε τον Χο-Τσι-Μινχ ως «νέο Χίτλερ» για να προκαλέσει τη συμπάθεια της («σημαδεμένης» από τον Β’ Παγκόσμιο) κοινής γνώμης. Όμως αν κάποιου η συμπεριφορά στον πόλεμο θύμιζε στους αμερικανούς τους Ναζί, αυτή ήταν της κυβέρνησής τους.
Αλλά και μέσα στο ίδιο το μέτωπο και τις τάξεις των αμερικανών φαντάρων το κυρίαρχο συναίσθημα ήταν πια ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο, αλλά και ότι αυτός ο πόλεμος είναι άδικος. Η επίθεση του Τετ και η βαρβαρότητα που ακολούθησε ήταν ο καταλύτης για την εμφάνιση του μαζικού ρεύματος λιποταξίας και ανταρσίας στον αμερικανικό στρατό. Χιλιάδες απλοί φαντάροι αρνούνταν να πολεμήσουν, εξεγείρονταν ενάντια στους διοικητές τους, γύριζαν στις ΗΠΑ και μιλούσαν σε πολυπληθείς αντιπολεμικές συγκεντρώσεις ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ.
Παρά την στρατιωτική αποτυχία, ο πολιτικός αντίκτυπος της επίθεσης του Τετ ήταν πραγματικός σεισμός. Η δημοτικότητα του Λίντον Τζόνσον κατρακυλούσε, αναγκάζοντάς τον τελικά να αποσυρθεί από την πολιτική. Η Τετ πυροδότησε μια έκρηξη του αντιπολεμικού κινήματος μέσα στις ΗΠΑ. Αντιπολεμικοί διαδηλωτές έξω από το συνέδριο των Δημοκρατικών, στο Σικάγο, δέχτηκαν μια βάρβαρη επίθεση από την αστυνομία. Ήταν ένα πραγματικό ξεσκέπασμα του «ελεύθερου κόσμου» που υπερασπίζονταν, τάχα, οι ΗΠΑ. Η πολιτική συζήτηση στις ΗΠΑ στρεφόταν γύρω από την ανάγκη αποχώρησης από το Βιετνάμ.
Ακολούθησε μια έκρηξη των κινημάτων μέσα στην καρδιά του καπιταλισμού, το αντιπολεμικό κίνημα, οι καταλήψεις των πανεπιστημίων, η εξέγερση των μαύρων μετά την δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Το πολιτικό εκρεμμές κινούταν αριστερά. Μια σειρά αγωνιστών στράφηκε με διάφορους τρόπους προς την επανάσταση και την ανάγκη ανατροπής του καπιταλισμού για να αλλάξει ο κόσμος.

Σύνθημα διεθνούς
αντεπίθεσης
Αυτό ήταν και το –πιο σημαντικό- μήνυμα που έστειλε στους αγωνιστές στις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο η επίθεση του Τετ. Ότι το «θηρίο» δεν είναι ανίκητο. Ότι οι καταπιεσμένοι μπορούν να νικήσουν τους καταπιεστές τους. Η εικόνα των Βιετκόνγκ να γελοιοποιούν την «ανίκητη» στρατιωτική μηχανή του πιο ισχυρού ιμπεριαλισμού στον κόσμο ενέπνευσε χιλιάδες αγωνιστές παγκόσμια να συγκρουστούν με την άρχουσα τάξη στους δρόμους για να αλλάξουν τον κόσμο.
Μεγάλα τμήματα –κυρίως- της νεολαίας της Δύσης ταυτίστηκαν με τους Βιετκόνγκ, ξεπερνώντας και την κυρίαρχη μέχρι τότε σταλινική Αριστερά. Ενώ τα Κ.Κ. μιλούσαν αόριστα για «ειρήνη» στο Βιετνάμ, οι αγωνιστές του αντιπολεμικού κινήματος φώναζαν στους δρόμους «νίκη στους Βιετκόνγκ».
Το Τετ είχε δώσει το έναυσμα για το 1968, για την αντεπίθεση των «από κάτω».
Πάνος Πέτρου

Στη φωτο «Ο αρχηγός της Αστυνομίας εκτελεί ένα Βιετκόνγκ». Ίσως η πιο διάσημη φωτογραφία του Πολέμου στο Βιετνάμ, που φούντωσε το αντιπολεμικό κίνημα στις ΗΠΑ. Τραβήχτηκε την 1η Φεβρουαρίου 1968 στη Σαϊγκόν από τον φωτογράφο του πρακτορείου ειδήσεων Associated Press (AP), Έντι Άνταμς. Το περιστατικό αποτυπώθηκε και από την κάμερα του τηλεοπτικού δικτύου NBC.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.sansimera.gr/articles/398#ixzz2JcJpgItb